İzlenebilir Kelebek Vana

İzlenebilir Kelebek Vana Nedir?

İzlenebilir Kelebek Vana, yangın tesisatlarında bölgesel kontrol vanası olarak kullanılan, hem akışın kesilmesini sağlayan hem de vana konumunun elektriksel ve görsel olarak izlenmesine imkan tanıyan özel tip bir kelebek vanadır. Mahal içi zonları birbirinden ayırmak, bakım veya arıza durumunda belirli hatları devre dışı bırakmak ve bu süreçte sistemin durumunu otomasyon üzerinden takip edebilmek için tercih edilir. Vana gövdesi üzerindeki dişli kutulu volan ve içindeki izleme anahtarı (kuru kontak) sayesinde vananın açık veya kapalı pozisyonda olduğu hem sahada hem de yangın algılama/otomasyon panelinde net olarak görülebilir.

Bu özellikleri nedeniyle izlenebilir kelebek vana, yangın pompaları çıkış hatları, sprink sistem zon hatları, hidrant besleme hatları ve kolektör çıkışlarında standart kesme vanası olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Hem iç hem de dış ortamlarda kullanıma uygun olması, yüksek basınç dayanımı ve kompakt yapısı, ürünü projelendirme ve montaj süreçlerinde oldukça avantajlı hâle getirir.

Çalışma Prensibi ve İzlenebilirlik Özelliği

Kelebek vanalar, boru hattı içinde konumlanan disk (kapak) elemanının mil etrafında dönmesi ile akışı kontrol eden vana tipleridir. İzlenebilir kelebek vanada, disk gövde içinde ortalanmış mil üzerine bağlıdır ve volan vasıtasıyla döndürülerek açma–kapama işlemi gerçekleştirilir. Vana tam açık konumdayken disk akış doğrultusuyla paralel durur ve akış için geniş bir geçiş alanı bırakır. Kapalı konumda ise disk akışa dik hale gelir ve hattı tam olarak kapatır.

İzlenebilir versiyonlarda volan hareketi, vana gövdesi üzerindeki dişli kutu tarafından mil üzerine aktarılır. Dişli kutu içinde yer alan izleme anahtarı, vana hareketiyle senkronize çalışır ve açık–kapalı konumunda kuru kontak üzerinden otomasyon veya yangın alarm paneline sinyal gönderir. Bu sayede vananın yanlışlıkla kapalı bırakılması, sistem devre dışı kalması gibi kritik riskler kolaylıkla izlenir ve önlenir. Aynı zamanda vana gövdesi üzerinde yer alan açık/kapalı konum göstergesi, sahadaki teknik personelin durumu anında görmesini sağlar.

İzlenebilir Kelebek Vana Teknik Özellikleri

İzlenebilir kelebek vana, yangın tesisatlarının gerektirdiği basınç ve sıcaklık koşullarına uygun olacak şekilde tasarlanmış yüksek dayanımlı bir üründür. Temel teknik özellikleri aşağıdaki gibidir:

• Bağlantı Şekli: Dişli, Wafer ve Yivli bağlantı seçenekleri mevcuttur; farklı borulama tiplerine kolayca uyum sağlar.
• Çalışma Basıncı: 175 psi ile 300 psi aralığında güvenli çalışma imkanı sunar.
• Maksimum Çalışma Sıcaklığı: 120°C’ye kadar olan uygulamalarda kullanılabilir.
• Ölçü Aralığı: 1” – 12” arası geniş çap seçenekleri ile farklı hat debilerine uyum sağlar.

Malzeme Yapısı:
– Gövde: ASTM A 536 sfero dökme demir, yüksek mekanik dayanım ve darbe direnci sağlar.
– Disk: ASTM 395 (nikel kaplı) sfero dökme demir, korozyona dayanıklı ve akışa uygun yüzey yapısına sahiptir.
– Mil: ASTM 583 Tip 416 paslanmaz çelik, tork altında dayanıklılık ve uzun ömür sunar.
– Dişli Kutu: Dökme demir ve çelik kombinasyonu ile sağlam ve güvenilir bir aktarma mekanizması sağlar.
– Conta: EPDM, sızdırmazlık ve kimyasal dayanım açısından yangın sistemlerine uygundur.
– Volan: Dökme demir, ergonomik ve dayanıklı kullanım imkanı sunar.

Avantajları ve Dezavantajları

İzlenebilir kelebek vana, diğer kontrol ve kesme vanalarına göre birçok avantaj sunar:

• Kompakt Tasarım: Az yer kaplar, dar şaft ve tesisat odalarında kolay montaj imkanı sağlar.
• Ekonomik Çözüm: Üretim ve montaj maliyetleri açısından OS&Y sürgülü vanalara göre daha ekonomiktir.
• İyi Sızdırmazlık Performansı: EPDM conta ve hassas işlenmiş disk yapısı sayesinde yüksek sızdırmazlık sağlar.
• İzlenebilirlik: İçindeki izleme anahtarı ve konum göstergesi ile hem sahada hem de otomasyon sistemlerinde vana konumu güvenle takip edilir.
• Geniş Kullanım Alanı: İç ve dış mekan uygulamalarına, çeşitli montaj konfigürasyonlarına uyum sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.

Dezavantaj olarak; kelebek vanaların karakteristik yapısı gereği, tam açık konumda bile gövde içinde disk bulunduğundan basınç kaybı sürgülü vanalara göre bir miktar daha fazladır. Bu nedenle çok hassas hidrolik kayıp kriteri bulunan hatlarda vana seçimi yapılırken bu durum göz önünde bulundurulmalıdır.

Uygulama Alanları ve Onaylar

İzlenebilir kelebek vana, yangın tesisatının toz ve gazlı söndürme uygulanan bölümleri dışında kalan birçok noktasında kullanılabilir. En yaygın kullanım alanları ise şunlardır:

• Sprinkler zon hatları
• Hidrant hatları
• Pompa çıkışları
• Kolektör çıkışları
• Bina içi dağıtım hatları

Ürün, uluslararası yangın standartlarına uyumluluğunu gösteren aşağıdaki onaylara sahiptir:

• UL Listeli
• ULc Listeli
• FM Onaylı

Bu sertifikalar, izlenebilir kelebek vananın gerek yerel yönetmeliklerde gerekse uluslararası projelerde rahatlıkla kullanılabileceğini ve güvenlik açısından test edilmiş bir çözüm olduğunu göstermektedir. Bölgesel kontrol, izlenebilirlik ve kompakt tasarımın bir arada gerektiği tüm yangın tesisatı uygulamalarında izlenebilir kelebek vana, yüksek performanslı ve ekonomik bir tercih sunar.